PageRank jest jedną z wielu składowych wpływających na wartość strony internetowej definiowanej przez Google. Nadawana jest ona poprzez weryfikację liczby i jakości linków prowadzących do witryny z zewnętrznych źródeł. Wraz z ponad 200 innymi czynnikami brany jest pod uwagę przez algorytm wyszukiwarki podczas dokonywania oceny serwisu.
Wartość parametru PageRank oceniana była na 11-stopniowej skali logarytmicznej o punktach granicznych 0 i 10. Im bardziej wiarygodna w oczach robotów wyszukiwarki była dana domena, tym wyższą notę otrzymywała. Wartość najniższa oznaczana była symbolem N/A (not available) wskazującym na krótki staż serwisu w wyszukiwarce. W związku ze specyfiką skali logarytmicznej zdecydowanie więcej zaangażowania wymagało zwiększenie PageRank o 1 punkt osiągając wartość 7 niż 1.
I choć Page Rank jeszcze kilka lat temu był jednym z najważniejszych czynników determinujących wysokość witryny w SERP wyszukiwarki, tak teraz jego znaczenie uległo obniżeniu. Oczywiście nadal Page Rank stanowi jeden z kluczowych wskaźników wpływających na widoczność strony internetowej, lecz ze względów opisanych poniżej w branży SEO nie poświęca się mu już tak dużej uwagi.
Mechanizm działania algorytmu PageRank nie jest dokładnie znany i najprawdopodobniej nigdy nie zostanie poznany w całości, ponieważ stanowi jedną z licznych tajemnic skrywanych przez pracowników Google, które dotyczą sposobu działania wyszukiwarki.
Niemniej, dzięki inżynierii wstecznej znane nam są szczątkowe informacje na temat tego mechanizmu. Jest on oparty na dość zamierzchłej, doskonale znanej i delikatnie przestarzałej heurystyce, która zakłada, że źródło informacji jest tym lepsze, im więcej zewnętrznych odwołań generuje. Odwołaniami tymi w naszych rozważaniach są zewnętrzne linki przychodzące. Z podobną heurystyką na co dzień spotykamy się m.in. w branży naukowej, akademickiej czy innych specjalistycznych niszach.
Zatem: im więcej linków prowadzi do danej strony, tym jest ona oceniana przez PageRank jako bardziej wartościowa i wiarygodna. To z kolei wpływa na jej odpowiednio wysokie miejsce w rankingu wyszukiwarki. Rozwiązanie to można wytłumaczyć przy pomocy porównania do mechanizmu głosowania. Jeden link zwrotny kierujący do serwisu traktowy był jako jeden głos oddany na rzecz wywindowania naszej strony w wyszukiwarce.
Początkowo ocena strony internetowej nie była uzależniona od jakości linkujących źródeł. Specjaliści Google szybko wyłapali, że taki sposób oceny wartości stron internetowych rodzi wiele kontrowersji i zaproponowali innowacyjne podejście polegające na ważeniu jakości linków przychodzących. Tym samym, link pochodzący z serwisu posiadającego PageRank równy 7 przekazywał znacznie więcej autorytetu domenie, do której odsyłał niż link opublikowany w serwisie PageRank równym 2. Dzięki ważeniu jakości i „mocy” odsyłaczy PageRank pozwalał na o wiele bardziej precyzyjną ocenę danej witryny.
Warto zwrócić uwagę na historię algorytmu PageRank dostarczanego przez Google, zwłaszcza że jest on jednym z pierwszych algorytmów giganta z Kalifornii. Pierwsza wersja PageRank została stworzona już w 97’ przez dwóch doktorantów Uniwersytetu Stanforda: Sergeya Brina oraz Larry’ego Page’a – to właśnie nazwisku tego współautora algorytm zawdzięcza swoją nazwę.
Motywacją twórców algorytmu było stworzenie wskaźnika, dzięki któremu algorytm będzie w stanie oszacować jakość witryny internetowej na bazie zachodzących relacji między serwisem a pozostałymi stronami internetowymi.
Prototyp algorytmu powstał w 98’, a prawa do niego dzierżył Uniwersytet Stanforda. Początkowo Google wykupiło algorytm na bazie wyłącznej licencji. Koszt zakupu algorytmu wynosił wówczas 1,8 mln akcji Google. Akcje te w 2005 roku zostały sprzedane za niebagatelną sumę 336 mln dolarów. Co ciekawe, patent Google na algorytm PageRank wygasł w 2018 roku i nie został on odnowiony.
Nikt poza Google nie wie, w jaki sposób dokładnie obliczyć wartość strony internetowej zgodnie z algorytmem PageRank. Niemniej, na podstawie opublikowanych źródeł wiemy mniej-więcej, w jaki sposób działa ów algorytm. Poniżej prezentujemy, jak przebiega sprawdzanie PageRank dla strony internetowej.
PageRank witryny obliczany jest na podstawie 3 wskaźników. Są to:
- liczba linków wychodzących z każdej linkującej witryny,
- liczba oraz jakość linków przychodzących,
- wskaźnik PageRank każdej ze stron internetowych, które linkują do witryny.
Informacje te zostały opublikowane bezpośrednio w pracy pt. „The Anatomy of a Large-Scale Hypertextual Web Search Engine” autorstwa znanych nam już twórców algorytmu – Sergeya Brina oraz Lawrence Page’a. Dokładnie źródło podaje, że PageRank oblicza się w następujący sposób:
Współczynnikiem d w prezentowanym powyżej wzorze jest tzw. dampting factor, czyli współczynnik tłumienia, którego wartość domyślna wynosiła 85%. Oznacza to, że PageRank strony A jest mnożony przez 0,85, aby otrzymać PageRank strony B. W ten sposób strona B otrzymuje 85% PageRank strony A, a 15% PageRank jest gubione.
W momencie, gdy na stronie A znajduje się więcej niż jeden link, wtedy 85% PageRanku strony A dzieli się równomiernie na liczbę linków. Tym samym, w sytuacji, gdy na stronie tej znajduje się 10 linków (w tym jeden do strony B), wówczas strona B otrzymuje 1/10*0,85 „mocy” PageRank strony A.
Dość czytelnie założenia te zostały opisane w niniejszym artykule: https://www.polemicdigital.com/introduction-to-pagerank-for-seo/.
Fragment wzoru działania algorytmu oraz stworzone na jego podstawie ogólne założenia mechanizmu PageRank Google to nie wszystko. Chcąc wykonać ocenę wartości strony internetowej, należy wymienić także czynniki, które wpływają na PageRank. Są to: linki „nofollow”, linkowanie wewnętrzne, anchor tekstowy linku oraz szacunek prawdopodobieństwa kliknięcia linku.
- Linki „nofollow” – są to odnośniki z atrybutem rel=”nofollow”. Niegdyś linki z tym atrybutem nie były brane pod uwagę przez algorytmy Google podczas szacowania wartości strony internetowej. Obecnie ich rola zyskała na znaczeniu, niemniej nadal stanowią one jedynie swego rodzaju wskazówkę dla wyszukiwarki.
- Linki wewnętrzne – linkowanie wewnętrzne jest jednym z istotniejszych czynników, który wpływa na PageRank Google. Odpowiednie ustrukturyzowanie linków wewnętrznych sprawia, że moc PageRank jest rozprowadzana odpowiednio między podstronami, zapewniając większą wartość konkretnym podstronom, a w konsekwencji pozwalając im zyskać większą widoczność organiczną.
- Anchor tekstowy linku – anchor (z ang. kotwica) to część linku widoczna dla użytkownika. Jest to tekst, pod którym ukryty jest odnośnik. Kilka lat temu tekst anchora był kluczowym czynnikiem w procesie pozycjonowania. Obecnie jego wpływ na PageRang został nieco obniżony, niemniej nadal anchor tekstowy linku jest istotny w całym procesie link buildingu.
- Szacunek prawdopodobieństwa kliknięcia linku – choć czynnik ten został wymieniony na końcu, to jest jednym z najistotniejszych elementów wpływających na przepływ PageRank w obrębie witryny. Początkowo algorytm PageRank nie ważył linków, jednak od 2004 roku Google wprowadziło do algorytmu PageRank Google’s Resonable Surfer. Jest to patent, który działa na zasadzie założenia, że nie każdy odnośnik będzie kliknięty z takim samym prawdopodobieństwem. Takie założenie wpływa na samo ważenie linków, a także znacząco obniża wartość odnośników stanowiących techniczne elementy witryny – np. nagłówki, stopki czy sidebary, a także wszelkiego rodzaju treści promocyjne.
Niegdyś sprawdzanie PageRank strony odbywało się w ramach jednej z opcji dostępnych w pasku narzędziowym Google. PageRank checker występował również w formie rozszerzeń do przeglądarek internetowych – m.in. do przeglądarki Mozilla Firefox czy stworzonej przez Google wyszukiwarki Chrome. Takie PageRank checkery pozwalały automatycznie ocenić wartość strony internetowej.
Od 2009 roku stopniowo Google wycofywało się z informowania użytkowników o PageRank oraz usuwało możliwość korzystania z PR checkerów. W 2009 roku informacja o algorytmie zniknęła z niegdysiejszych Webmaster Tools (obecnie Google Search Console), w roku 2014 John Mueller (rzecznik Google) przekazał informację, że algorytm nie będzie dalej wspierany i aktualizowany w dotychczasowej formie.
Tym samym, w 2016 roku Google całkowicie usunęło narzędzie do weryfikowania wartości PageRank.
Dlaczego niemożliwa jest obecnie ocena strony internetowej przy wykorzystaniu Page Rank checkerów? Cóż, Google tłumaczy swoją decyzję tym, aby nie wprowadzać internautów, pozycjonerów czy właścicieli witryn internetowych w błąd. Poza tym usunięcie informacji o Page Rank wynikało również z pragmatycznej natury Google. Wyszukiwarka chciała w ten sposób ograniczyć ryzyko nadmiernego wpływania użytkowników na widoczność witryn w SERP.
Google obecnie nie udostępnia żadnych Page Rank checkerów, a tym samym uniemożliwia sprawdzenia wartości strony internetowej. Na szczęście powstało wiele zewnętrznych narzędzi, które pozwalają dokonywać oceny jakości strony internetowej oraz mierzyć wartość witryn, jak również moc linków. Przykładem takich wskaźników są m.in.:
- Domain Rating od Ahrefs,
- Trust Flow i Citation Flow od Majestic,
- Domain Authority od Moz,
- Authority Score od Semrush.
Chcąc obecnie podnieść widoczność strony, należy przede wszystkim pamiętać o tym, że witryna powinna konkurować nie tylko liczbą czy jakością prowadzących do niej odnośników, ale również wartościową treścią czy odpowiednio ułożoną strukturą informacyjną. Zarówno treść, jak i struktura witryny muszą być funkcjonalne dla użytkowników.
Jeszcze parę lat temu pozycjonerzy chcąc zwiększyć widoczność stron internetowych kierowali do nich tysiące linków z najróżniejszych serwisów. Wykorzystywali w tym celu również boty linkujące. Prowadziło to do poważnych manipulacji algorytmem oraz wszechobecnego spamu. Oczywiście tego typu działania były niezgodne z polityką Google, a handel linkami osiągał kolejne kurioza.
Najczęściej manipulacje wskaźnikiem PageRank odbywały się poprzez zdobywanie zewnętrznych linków zwrotnych, a do tego zadania zwykle wykorzystywano narzędzia Xrumer oraz Scrapebox. Innymi sztuczkami wykonywanymi niegdyś przez kreatywnych pozycjonerów było manipulowanie przepływem mocy strony na zasadzie masowego implementowania atrybutu rel=”nofollow” w odnośnikach (tzw. PageRank sculpting). Atrybut ten dodawany był do mniej ważnych linków wewnętrznych, dzięki czemu PageRank „widział” i poddawał ocenie wyłącznie podstrony, których widoczność pozycjonerzy chcieli poprawić.
Kolejnym działaniem wszechobecnym we wczesnych latach 2000 mającym zwiększyć współczynnik PR miało być masowe umieszczanie linków w komentarzach na blogach internetowych. Linki pochodzące z zewnętrznych źródeł miały pierwotnie stanowić przesłankę o wysokiej jakości linkowanego serwisu. W obliczu masowej dystrybucji nienaturalnych linków algorytm wyszukiwarki przestał być skuteczny w rozróżnianiu stron o wysokiej jakości od stron o niskiej jakości. Dlatego też w roku 2005 Google w porozumieniu z innymi głównymi wyszukiwarkami zdecydował się na wprowadzenie możliwości oznaczania linków atrybutem „nofollow”.
Choć oficjalna informacja o PageRank została przez Google wycofana, a wszelkie narzędzia pozwalające oszacować wartość witryny internetowej zostały wyeliminowane, to PageRank wciąż jest ważnym czynnikiem rankingowym. Potwierdził to Gary Illyes – Webmaster Trends Analyst w Google.
Mechanizm obecnie wykorzystywany jest jako wewnętrzny wskaźnik wartościowania witryn –jeden z wielu stosowanych przez główny algorytm wyszukiwarki. Niemniej, nie jesteśmy w stanie dokładnie ocenić wartości witryn na podstawie prowadzonych do nich linków. Działania tego typu mogą stanowić jedynie swego rodzaju estymację. Takie szacunki możemy wykonać obecnie dzięki zewnętrznym narzędziom SEO – m.in. Semrush, Ahrefs czy Majestic.
Jak pokazuje historia, powszechna informacja o PageRank doprowadziła do wzrostu liczby nieuczciwych praktyk z zakresu Black Hat SEO oraz do wszechobecnego spamowania linkami. Z tego względu Google wycofało się z informowania o PageRank. Niemniej, nadal wskaźnik ten jest brany pod uwagę przez Google do oceny wartości witryny i określania jej wysokości w wynikach wyszukiwania, a giganci z Mountain View opierają swój mechanizm ustalania kolejności wyników wyszukiwania również o tysiące innych składowych.
- https://pl.wikipedia.org/wiki/PageRank
- https://www.grupa-tense.pl/blog/pagerank-google-co-to-jest-i-jak-dziala/
- https://www.semrush.com/blog/pagerank/
- https://www.eactive.pl/blog-o-seo/co-to-jest-page-rank-czyli-ranking-google/
- https://ks.pl/slownik/co-to-jest-page-rank
- https://www.szymonslowik.pl/pagerank-umarl-znaczenie-dla-seo/
- https://www.artefakt.pl/blog/seo/co-jest-wskaznik-pagerank-i-jaki-ma-wplyw-na-pozycjonowanie-domeny
- http://infolab.stanford.edu/~backrub/google.html
- https://ahrefs.com/blog/google-pagerank/
- https://googleblog.blogspot.com/2005/01/preventing-comment-spam.html
- https://www.polemicdigital.com/introduction-to-pagerank-for-seo/
